Eureka!
Meestal overvalt het ons onder de douche, op het toilet, tijdens het wandelen, op de fiets of in de auto; een groot inzicht dat zich als een flits aan ons openbaart. Het is alsof een hogere macht ons iets influistert. We kennen het als het Eureka moment, of de Aha! Erlebnis. Maar is het wel zo magisch als het lijkt? Wat gebeurt er eigenlijk in ons brein?
In The Art of Thought uit 1926 stelt de engelse social psycholoog Graham Wallas creativiteit voor als een proces met vijf fases: preparatie, incubatie, intimatie, illuminatie en verificatie. [1] In veel literatuur wordt overigens gesproken over de vier stadia, waarbij intimatie is weggelaten. [2] Het proces is niet zo lineair als voorgesteld, maar eerder herhalend. [3]
I. Preparatie
In de eerste fase, de preparatie, worden we ons bewust van een probleem, stellen we ons als doel een oplossing te vinden, en instrueren de informatie-filter van ons brein, het reticulair activerend systeem (RAS), om extra aandacht te besteden aan alles wat ons kan helpen het probleem op te lossen. We gaan op onderzoek uit, verzamelen gegevens en kennis over het probleem en analyseren het probleem zelf. Hieruit blijkt al hoe zeer motivatie een basis vereiste voor creativiteit en creatief denken is. [4] Soms lossen we het probleem meteen op, en soms moeten we het laten rusten.
II. Incubatie
Over het algemeen worden de effecten van incubatie door wetenschappers onderschreven. [7, 8] In een metastudie vergeleken wetenschappers de resultaten van 39 onderzoeken, en bij 29 daarvan bleek incubatie een positief effect te hebben op het vinden van oplossingen. [5][11] Laten rusten kan betekenen dat we ons met een totaal ander probleem gaan bezig houden, dat we gaan dagdromen (mijmeren) of dat we ‘er een nachtje over slapen’. De eerste manier lijkt minder diepe inzichten op te leveren [6]. Slapen (langere incubatie) lijkt vooral te werken voor taaiere problemen [9]. Aangenomen wordt dat het de voorkeur verdient om vooraf aan incubatie lang, grondig en volhardend te zoeken. Diverse studies suggereren dat onbewuste denkprocessen (unconscious work theory) een bijdrage leveren aan het creatieve proces, en niet zo zeer de afwezigheid van bewust denken. [6] Er is ook reden om aan te nemen, dat niet onbewuste denkprocessen, maar REM-slaap de bijdrage levert aan het proces naar een plots inzicht. [12]
III. Intimatie
Intimatie is het gevoel dat een inzicht onderweg is. We kennen het als het ‘op-het-puntje-van-je-tong-fenomeen’ (Lethologica). Misschien is de oplossing al gevonden in het onbewuste denkproces, maar is er voor bewustwording nog een extra prikkel nodig om boven een bepaalde drempelwaarde te komen (sub-drempel activatie).
IV. Illuminatie
Illuminatie is dan het moment, waarop we het resultaat van een onbewust denkproces bewust worden. Er zijn aanwijzingen dat we hierbij dopamine aanmaken. [10] Dopamine is een hormoon waardoor je geluk, genot, blijdschap en welzijn ervaart. De hersenen maken dopamine aan om herhaling van een bepaald gedrag te stimuleren.
V. Verificatie/Elaboratie
En goede ideeën leiden natuurlijk pas tot iets, als we er ook iets mee doen. En daarvoor moeten ze eerst uitgewerkt worden.
Bronnen
[01] Wallas, G. (1926). The art of thought. G. J. Cape: London.
[02] Creativity. (2022). Retrieved Januari 25, 2022, from https://en.wikipedia.org/wiki/Creativity#Modern.
[03] Csikszentmihalyi, M. (2013). Creativity. The psychology of discovery and invention. New York, United States: Harper Perennial. p. 80-81.
[04] Kaufman, J. C. & Sternberg, R. J. (EDS.) (2019). The Cambridge Handbook of Creativity. Cambridge, United Kingom: Cambridge (University Press). p. 29-31
[05] Dodds, R. D., Ward, T. B., and Smiths, S. M. (2003). “Incubation in problem solving and creativity,” in The Creativity Research Handbook (Vol. 3), ed. M. A. Runco (Cresskill, NJ: Hampton).
[06] Dorfman, J., Shames, V. A., & Kihlstrom, J. F. (1996). Intuition, Incubation, and Insight: Implicit Cognition in Problem Solving. https://www.ocf.berkeley.edu/~jfkihlstrom/Underwood96.htm (retrieved 15th of feb. 2022)
[07] Ritter, Simone & Dijksterhuis, Ap. (2014). Creativity – The Unconscious Foundations of the Incubation Period. Frontiers in human neuroscience. 8. 215. 10.3389/fnhum.2014.00215.
[08] Sio, U. N., & Omerod, T. C. (2009). Does incubation enhance problem solving? A meta-analytic review. Creative Research Journal. 16, 361-388.
[09] Sio, U. N., & Monaghan, P., & Ormerod, T. C. (2012). Sleep on it, but only if it is difficult: effects of sleep on prblem solving. Memory & Cognition. 41, 159-166.
[10] Tik, M., Sladky, R., Di Bernardi Luft, C., Willinger, D., Hoffmann, A., Banissy, M. J. Bhattacharya, J. & Windischberger, C. (2018). Ultra-high-field fMRI insights on insight: Neural correlates of the Aha!-moment. Human Brain Mapp. 39 (8): 3241-3252.
[11] Kaufman, J. C. & Sternberg, R. J. (EDS.) (2019). The Cambridge Handbook of Creativity. Cambridge, United Kingom: Cambridge (University Press). p. 185
[12] Denise J. Cai, Sarnoff A. Mednick, Elizabeth M. Harrison, Jennifer C. Kanady, and Sara C. Mednick. (2009). REM, not incubation, improves creativity by priming associative networks. PNAS 106 (25) 10130-10134.
Professionals kunnen creatief denken trainen. Bij creatief denken gaat het erom dat je problemen als uitdagingen gaat zien, dat je technieken traint om voor die uitdagingen efficiënt honderden ideeën te bedenken om vervolgens met de beste ideeën aan de slag te gaan.
Wil je daar meer over weten? Klik dan hier! Of bel me geheel vrijblijvend: 0497 700228. Vond je deze post verhelderend? Geef me een like, laat een comment achter en deel met je connecties! Hebben wij nog geen connectie ? Stuur me dan gerust een verzoekje en #letsconnect, want ik leer graag leuke mensen kennen.
#professionals #ondernemen #training #creativiteit #winstidee
Hallo! Leuk dat je mijn berichtje leest, ik ben Bas van Meegen en mijn onderneming heet Winstidee. Met Winstidee help ik ondernemende professionals effectievere idee bedenkers en probleem-oplossers te worden. Je kunt je project of onderneming een boost geven met een goed idee. Ik geloof dat professionals creatiever kunnen worden, door kennis te nemen van de geheimen uit de wereld van creatie en innovatie. Met creatieve denkvaardigheid zijn ze beter toegerust voor de uitdagingen in een wereld die steeds sneller steeds complexer wordt. Dit kan met de juiste methode en het trainen van de juiste houding, kennis en vaardigheden.